Wilgowron cienkodzioby
Królestwo
Gromada
Klasa
Rząd
Rodzina
Rodzaj
GATUNEK
Quiscalus palustris

Wilgowron cienkodzioby (Quiscalus palustris) – gatunek wymarłego ptaka z rodziny kacykowatych (Icteridae). Występował endemicznie w Meksyku. Ostatni raz odnotowany w 1910, wymarły.

Wygląd

Swainson opisał wilgowrony cienkodziobe bardzo pobieżnie, wspominając jedynie, że ich upierzenie jest czarne z niebieskim połyskiem, dziób i nogi smukłe, a pazury mocne i nieco wygięte. Długość ciała wynosiła około 28 cm. Na tle innych wilgowronów cienkodziobe wyróżniały się wyjątkowo długim, prostym i delikatnym dziobem. Samce Q. palustris przypominały wilgowrony meksykańskie, ale były mniejsze, miały smuklejsze dzioby, a ich pióra wykazywały raczej fioletową (nie zieloną) opalizację. Samice natomiast były cynamonowobrązowe z jaśniejszym gardłem i brzuchem. Osobniki młodociane (pozyskano tylko 1 okaz) były podobne do samicy, lecz bardziej płowe; upierzenie ptaków młodych po raz pierwszy opisano w 1956.

Pokaż więcej

Wymiary holotypu podane przez Swainsona (oryginalne podane w calach, z dokładnością do 0,1 cala): długość dzioba 43 mm, długość skrzydła 165 mm, długość ogona 190 mm, długość skoku 44 mm. Wymiary podane przez Ridgwaya (zaokrąglone do 1 mm): u samców (liczba osobników nieznana) długość ciała 33–38,8 cm, długość skrzydła 170 mm, długość ogona 178–189 mm, długość górnej krawędzi dzioba 34 mm, długość skoku 46 mm. Wymiary dla 3 samic: długość ciała 25,2–30,1 cm, długość skrzydła 128–135 mm, długość ogona 132–135 mm, długość górnej krawędzi dzioba 29–31 mm.

Pokaż mniej

Dystrybucja

Geografia

Wilgowrony cienkodziobe z pewnością znane są tylko z dwóch dolin: Doliny Meksyku (2200 m n.p.m.), gdzie odnotowano je w okolicy jeziora Texcoco (1502–1520), okolicy Meksyku i nieokreślonych miejscach w dolinie, oraz z Toluca Valley (2400 m n.p.m.) – z Lerma (1904) i San Mateo Atenco (1910). Istnieją również niepewne doniesienia. Alfonso L. Herrera być może widział wilgowrony cienkodziobe w Xochimilco (Dolina Meksyku) w latach 80. XIX wieku. Istnieją przynajmniej 3 doniesienia o współwystępowaniu wilgowronów cienkodziobych i meksykańskich w tym samym miejscu i czasie.

Wilgowron cienkodzioby Mapa siedliska
Wilgowron cienkodzioby Mapa siedliska
Wilgowron cienkodzioby
Attribution License

Nawyki i styl życia

Gniazdowały w wystającej z wody roślinności, na obszarach uprawnych i w miastach (dane z XVI wieku), nie wiadomo, czy ich występowanie było zależne od obszarów bagiennych. Były liczne i występowały w stadach, które poczyniły szkody w uprawach kukurydzy.

Pokaż więcej

Gatunek zdążył wyginąć, nim podjęto nad nim badania; zachowało się jednak jedno źródło niezbadane przez naukowców, General History of the Things of New Spain, encyklopedia opracowana w XVI wieku przez franciszkanina Bernardino de Sahagúna i jego współpracowników. Wilgowron cienkodzioby wspomniany został w tej książce kilkukrotnie. Znany był w tamtych czasach pod nazwami tzánatl i acatzánatl, był na tyle znany Meksykanom, że ci używali go jako odniesienia, podając rozmiary innych ptaków. Według podanych we wspomnianym dziele informacji wilgowrony cienkodziobe były wszystkożerne, żywiły się kukurydzą oraz bezkręgowcami, w tym latającymi owadami. Pojawiały się w stadach (o czym wspomniał także i Swainson). Autorzy encyklopedii rozróżniali wilgowrony cienkodziobe i meksykańskie; obydwa miały gniazdować w XVI-wiecznych miastach.

Niektórzy autorzy wspominali, że wilgowrony cienkodziobe były ograniczone do bagien, a Christensen (2000) napisał nawet, że gatunek był ograniczony do pojedynczego bagna. W istocie wcześniejsi autorzy pisali tylko, że występował na bagnach, nie zaś, że był do nich ograniczony. O wszystkich wilgowronach z rodzaju Quiscalus wiadomo, że zamieszkują bagna, jednak stopień, w jakich są z nimi związane, różni się w zależności od gatunku.

Pokaż mniej
Styl życia
Zachowanie sezonowe

Dieta i odżywianie

Nawyki godowe

A. Forrer pozyskał 3 jaja, które być może należały do wilgowronów cienkodziobych, jednak znalazł je w Mazatlán, gdzie ptaki te nie występowały. Jedyne znane okazy młodociane pozyskano na początku czerwca.

Populacja

Liczba ludności

IUCN uznaje wilgowrona cienkodziobego za gatunek wymarły (EX, Extinct). Jest to jeden z zaledwie 6 wymarłych ptaków holocenu, które zamieszkiwały kontynenty. E.A. Goldman pozyskał osiem okazów 5 czerwca 1904 – 2 samce, 1 samicę i 5 młodocianych. W 1910 W.W. Brown odłowił kolejne kilka okazów. Za wymarcie odpowiadało najpewniej osuszanie środowiska życia tych ptaków. Po przybyciu Europejczyków do Meksyku jeziora Doliny Meksyku zostały znacznie zdegradowane. Między 1609 a pierwszą połową XX wieku wybudowano szereg kanałów mających osuszyć jeziora; w okresie, w którym Goldman i Brown pozyskiwali swoje okazy, żyła najpewniej już tylko populacja z okolic Lerma. Ostatnie znane okazy pozyskano w 1910. Według Dickermana (1965) ornitolodzy podejmowali później jeszcze próby poszukiwań tych ptaków w Dolinie Meksyku, jednak bezskutecznie.

Pokaż więcej

Aztekowie używali piór tych ptaków do tworzenia swoich mozaik. W General History... wspomniana jest mozaika złożona z niebieskich papuzich piór i falistych linii czarnych piór wilgowronów cienkodziobych. Ptaki te były używane również podczas rytuałów religijnych. Nie nadawały się ponoć do jedzenia.

Pokaż mniej

Bibliografia

1. Wilgowron cienkodzioby artykuł w Wikipedii - https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilgowron_cienkodzioby
2. Wilgowron cienkodzioby Na stronie Redlist IUCN - https://www.iucnredlist.org/species/22724314/94859972

Więcej fascynujących zwierząt do poznania