Wikłacz zmienny, wikłacz żółtopręgowy, wikłacz czarnopręgi, wikłacz pospolity (Malimbus cucullatus) – gatunek małego ptaka z rodziny wikłaczowatych (Ploceidae). Występuje także pod nazwą tkacz towarzyski – tak liczne nazwy są wynikiem znacznego zasięgu i zależnej od terytorium znacznej zmienności ubarwienia. Jest najpospolitszym i najbardziej znanym wikłaczem Afryki. Zamieszkuje Afrykę Subsaharyjską (od Mauretanii i Senegalu na wschód po Sudan, Etiopię i Erytreę oraz na południe po Angolę i RPA). Jego obecności pozbawione są południowo-zachodnie części Afryki i zupełnie suche regiony Somalii. Przewieziony został na Antyle i na niektórych z tych wysp uznawany jest za największego szkodnika. Introdukowany także na wyspy Mauritius i Reunion.
Poszczególne podgatunki zamieszkują:
IUCN uznaje wikłacza zmiennego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako zazwyczaj bardzo liczny. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny.
