Zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos) – ćma z rodziny zawisakowatych, jeden z trzech gatunków rodzaju Acherontia. Na tułowiu ma charakterystyczny wzór przypominający czaszkę, któremu zawdzięcza swoją nazwę.
Zmierzchnica trupia główka w wielu kulturach była (i niekiedy jeszcze jest) kojarzona ze śmiercią. Figuier w 1868 roku zapisał, że według wierzeń mieszkańców Anglii motyl towarzyszy wiedźmom i szepcze im do ucha imiona ludzi, którzy wkrótce umrą.
Zmierzchnica trupia główka pojawia się także w filmie Pies andaluzyjski oraz jest ważnym motywem pojawiającym się w powieści Milczenie owiec.
W polskiej literaturze zmierzchnica pojawiła się jako jeden z głównych elementów w powieści kryminalnej Cichym ścigałam go lotem Joe Alexa.
Motyl wzmiankowany jest również w gotyckiej powieści "I'm the King of the Castle", autorstwa Susan Hill, gdzie użyty jest w celu zaszczepienia strachu w jednym z młodych protagonistów.
Wygląd ćmy w pozycji spoczynkowej zlewa się z fakturą kory drzew, na których bytuje. Nieruchomy motyl jest prawie niewidoczny. Rozłożone skrzydła mają natomiast kontrastowe, żółto-czarne barwy, przypominające żądlące błonkówki (np. szerszenia) co motyl wykorzystuje do odstraszania drapieżników. W ucieczce motylowi pomaga zwinność i szybkość lotu.
Zaniepokojony motyl wydaje piszczący dźwięk, wydmuchując powietrze przez trąbkę.
Rozpiętość skrzydeł 10–14 cm, gąsienice dorastają do 13 cm. Masa ciała do 10 g.
Tereny lęgowe motyla to cała Afryka, Azja południowo-zachodnia, a także basen Morza Śródziemnego, gdzie jest jednak narażony na mrozy. Motyl migruje w dużej ilości na teren Europy aż po koło podbiegunowe, głównie jednak do Europy Zachodniej. Z powodu pogody, głównie różnicy temperatur, europejskie populacje tego motyla różnią się bardzo w poszczególnych latach. Motyl potrafi przemierzać w locie tysiące kilometrów z dużą szybkością.
Jeżeli lato w Europie jest wystarczająco ciepłe i długie, to także w Europie lęgnie się nowe pokolenie motyla, które z kolei migruje z końcem lata na południe. Gąsienice żywią się zielonymi częściami roślin rodziny psiankowatych, np. ziemniaka, pomidora, bielunia, pokrzyku wilczej jagody, a także roślin z rodzin werbenowatych i oliwkowatych.
