De roodstuitzwaluw (Cecropis daurica, synoniem: Hirundo daurica) is een vogel uit de familie van zwaluwen (Hirundinidae). Hij komt voor in Zuid-Europa, Noord-Afrika en een groot deel van Azië.
Een insectivoor is een insectenetend dier of plant. Insectivoor is een term uit de ecologie. Insectivora is een verouderde term uit de systematiek ...
Te
TerrestrischeOviparie is het verschijnsel dat dieren zich voortplanten door middel van het leggen van eieren. Anders dan bij vivipare (levendbarende) dieren ont...
Mi
MigrerendR
begint metDe roodstuitzwaluw vertoont uiterlijk veel overeenkomsten met de boerenzwaluw (Hirundo rustica). Het is een relatief slanke zwaluw met een totale lichaamslengte van 14 tot 19 centimeter. Het verenkleed aan de rug- of bovenzijde is blauwzwart en rossig bruingeel op de onder- of buikzijde. Het achterhoofd, de nek en de stuit zijn oranjerood gekleurd. In tegenstelling tot de boerenzwaluw heeft de roodstuitzwaluw geen borstband, maar is bedekt met bruine, diffuse strepen in de lengte.
De roodstuitzwaluw heeft brede, maar puntige vleugels en lange buitenste staartpennen. Hij is een behendige vlieger die insecten in de lucht vangt. Hij is langzamer dan de boerenzwaluw en maakt langere glijvluchten. Ook laat hij zich minder horen en is zijn zang langzamer en minder melodieus. Hierdoor zijn deze twee zwaluwsoorten makkelijk van elkaar te onderscheiden.
Het broedgebied van de roodstuitzwaluw beslaat het Europese gedeelte van het Middellandse Zeegebied, Marokko, het Midden-Oosten, Zuid-Siberië, India en Zuidoost-Azië. en het gedeelte van Azië ten zuiden van Siberië en Japan. De vijf ondersoorten in Eurazië zijn trekvogels die broeden in open heuvelachtig gebied in gematigde streken en overwinteren in Afrika of Zuidoost-Azië. De drie Afrikaanse ondersoorten en de meeste vogels in India en Sri Lanka zijn standvogels. In Europa is C. d. rufula een van de vijf voorkomende zwaluwsoorten en broedt in Griekenland, Turkije, Spanje en Portugal. In Nederland worden sinds de jaren 80 van de 20e eeuw geregeld roodstuitzwaluwen van de ondersoort C. d. rufula als doortrekker waargenomen, voornamelijk in het voorjaar.
Roodstuitzwaluwen zijn vooral te vinden boven graslanden waar ze op insecten jagen. Ze volgen grazende veedieren en komen op branden af om op vluchtende insecten te jagen. Normaal gesproken leven roodstuitzwaluwen in grote kolonies; in India zijn groepen gezien van enkele honderden exemplaren. In het broedseizoen zijn de kolonies aanmerkelijk kleiner.
Van oorsprong werden de nesten van de roodstuitzwaluw vrijwel altijd onder uitstekende rotsen gebouwd, maar tegenwoordig komen nesten in woningen, moskeeën en bruggen steeds meer voor. Het nest heeft de vorm van een ondiepe kom met een tunnelvormige ingang. De roodstuitzwaluw verzamelt hiervoor modder in zijn snavel, die hij vermengd met speeksel aanbrengt. Het paren gebeurt altijd in het nest. Door de nauwe tunnelingang is het moeilijk voor andere mannetjes om in het nest te komen, waardoor de kans op een gemengd broedsel wordt verminderd. Het vrouwtje legt drie tot zeven witte eieren.
Dankzij zijn grote verspreidingsgebied is de kans op uitsterven zeer gering. Een zeer globale schatting uit 2004 geeft aan dat de totale populatie bestaat uit 10-500 miljoen vogels. De trend is stabiel, daarom staat de soort als 'niet bedreigd' (Least Concern) op de Rode Lijst van de IUCN.
