Muflon śródziemnomorski

Muflon europejski, występujący na Korsyce i Sardynii, żyje w otwartych górskich terenach, na kamienistych, suchych zboczach. Tutaj był zawsze najbardziej zagrożony przez niekontrolowane polowania i kłusownictwo. Wydaje się, że tylko ścisłe przepisy dotyczące polowań i ponowne wprowadzenie ochrony powoli stabilizują jego zasoby. Na Korsyce, gdzie od 1953 r. zakazano polowania na muflony, w 1967 r. było tylko 180 muflonów, ale do 2010 r. populacja wzrosła do 800 osobników. Na Sardynii około 1955 r. populacja liczyła około 700 zwierząt, w 1967 r. tylko około 300 okazów. Programy ochrony zwiększyły populację do ponad 1000 osobników do 1980 roku. W 2015 r. na Sardynii naliczono około 6000 muflonów.

Już w pierwszej połowie XVIII w. książę Eugeniusz Sabaudzki trzymał muflony w swojej zagrodzie w Wiedniu. Część z nich trafiła później do wielkiego zwierzyńca w Lainz na zachodnim obrzeżu Wiednia (niem. Lainzer Tiergarten). W 1840 r. sprowadzono tam jeszcze 19 nowych okazów z Korsyki i Sardynii. Po dwudziestu latach hodowli można tam było już zastrzelić 60 tryków. Podobne doświadczenia miały miejsce ze zwierzętami, które później wypuszczono na Węgrzech, w Czechach i na pruskim Śląsku.Poczynając od XIX wieku muflon europejski był coraz szerzej naturalizowany w Europie Środkowej. Zaaklimatyzował się tu głównie na obszarach porośniętych przez lasy liściaste i mieszane, zarówno na nizinach, jak i w niskich pasmach górskich, przy czym preferowane przez niego są tereny suche i kamieniste.

Od początku XX wieku sprowadzono muflony bezpośrednio z Sardynii i Korsyki jako zwierzynę parkową i łowną w Niemczech. Tutaj kupiec z Hamburga Oscar Louis Tesdorpf przyspieszył naturalizację. Pierwsze okazy zostały wypuszczone w Göhrde w 1903 r., następne w okręgu Harzgerode w 1906 r., a następnie w górach Taunus i Solling w Dolnej Saksonii. Wszędzie muflon preferował obszary płaskie lub nisko położone z pokryciem lasu, a nie obszary górskie ze skałami, zgodnie z oczekiwaniami.

Po znacznym spadku populacji w czasie pierwszej wojny światowej w Rzeszy Niemieckiej było już znowu około 2500 sztuk w 1938 r. Po nowym spadku liczebności w czasie II wojny światowej światowa populacja w 1954 r. wyniosły zaledwie około 4500 sztuk. Następnie zasoby zostały odbudowane dzięki starannej konserwacji i wzrosły do około 20 000 w 1967 r. W tym czasie stado wynosiło 7000 w Republice Federalnej Niemiec, ponad 2000 w Austrii i 2000 na Węgrzech i Czechosłowacji. Po drugiej wojnie światowej pojawiły się także nowe lokalizacje. Muflony naturalizowano w Lesie Bawarskim w latach 1971–1974 za pośrednictwem funduszu kompensacyjnego Wittelsbachów. W styczniu 1969 r. w Luksemburgu niektóre muflony zostały sprowadzone z wielkiej zagrody książęcej w Imbringen (Grünewald), gdzie żyły od 1905 r., do zagrody państwowej w pobliżu Kaundorfu. Stamtąd zostały wypuszczone na wolność w 1970 roku i rozprzestrzeniły się po całym regionie Obersauer. Muflony występują również w rejonie Hosingen, a zwłaszcza w kantonie Echternach.

Muflony zostały sprowadzone w Sudety ze Słowacji w roku 1901 lub 1902 przez hrabiego von Magnisa, ówczesnego właściciela ziemskiego. Wraz z powojenną zmianą granic muflony stały się częścią fauny Polski. Obecnie rejony ich występowania to Karkonosze, Masyw Śnieżnika, Góry Wałbrzyskie, Góry Sowie, Góry Bardzkie. W okresie międzywojennym, w 1934 r., zasiedlono 18 sztukami muflonów nadleśnictwo Starzawę w woj. lwowskim, a w 1936 r. również nadleśnictwo Spałę. Majątek Starzawa należał do dóbr Pawlikowskich z Medyki i był dzierżawiony przez Adama Potockiego ze Smotrycza. Zwierzęta te znacznie ucierpiały w wyniku II wojny światowej. W Górach Świętokrzyskich introdukowano ten gatunek w 1952. Zamieszkuje też Wzgórza Dylewskie w województwie warmińsko-mazurskim oraz lasy wałeckie. Ostatnimi czasy pojawiły się na Podkarpaciu i w Beskidzie Śląskim oraz w okolicach Bystrzanowic Dworu (około 15 sztuk), a w połowie lat 90. w wąwozach: Lipa, Siedmica, Myśliborski (w części Pogórza Kaczawskiego – Park Krajobrazowy Chełmy). Populację muflonów szacowano na około 200 sztuk, z czego 120 owiec żyło w okolicach Wojkowic (woj. śląskie). Już w XXI wieku niewielkie stado obserwowano w gminie Trzebinia (małopolskie).

Główne areały występowania muflona europejskiego znajdują się dziś w Czechach, Niemczech, na Węgrzech i w Austrii. Większe populacje nadal istnieją we Francji, Słowacji, Serbii, Chorwacji i Bułgarii. Szacuje się, że ok. 60 tysięcy zwierząt żyje w sztucznie stworzonych populacjach Europy Środkowej (w 2005 r. było ich nawet ok. 90 tysięcy). Największa część z nich (17,5 tys. osobników) w Czechach. W Niemczech w 2010 r. żyło około 15,6 tys. osobników (w porównaniu do 20,6 tys. w 2005 r.), skupionych w około 120 subpopulacjach. Około 10,6 tys. muflonów żyje na Węgrzech, a około 7,5 tys. w Austrii (brak ich w Vorarlbergu). Na początku lat 80. zwierzęta migrowały z Francji do szwajcarskiego kantonu Valais, gdzie dziś są dwie kolonie z około 200 zwierzętami. IUCN wymienia muflona europejskiego jako gatunek zagrożony.

Na swoim pierwotnym obszarze występowania przystosowany do życia na porośniętych skąpą roślinnością górzystych terenach. Tam na twardym gruncie ścierały się kopyta zwierząt. W wielu miejscach, gdzie muflon został introdukowany, brak takiej możliwości powoduje u tych zwierząt zbyt duży rozrost racic, które utrudniają im poruszanie się.