Karczownik mniejszy
Karczownik górski, karczownik mniejszy (Arvicola monticola), ludności podkarpackiej znany jako nornica lub połch – gatunek gryzonia z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w rodzinie chomikowatych.
Zasiedla głównie tereny górskie środkowej i południowej Europy, w tym południowej Polski.
W 2000 roku po kilkudziesięcioletniej przerwie ponownie oddzielony od karczownika ziemnowodnego (A. amphibius) jako odrębny gatunek. Ostatnie badania molekularne i morfologiczne sugerują jednak, że A. monticola to podgatunek lub synonim A. amphibius.
W odróżnieniu od niego jest nieco mniejszy, ma jaśniejsze i bardziej miękkie futerko, krótszy ogon, zredukowane zgrubienia na podeszwach łapek, górne siekacze mocno wysunięte do przodu i prowadzi ziemny, a nie ziemno-wodny tryb życia.
Cechy różniące karczownika mniejszego (Arvicola monticola) od karczownika (Arvicola amphibius) to:
Niektóre są zestawione w poniższej tabeli:
Karczownik górski (Arvicola monticola, wcześniej znany jako A. scherman) zasiedla głównie tereny górskie środkowej i południowej Europy, w tym południowej Polski. W Alpach francuskich spotykany jest nawet na wysokości 2400 m n.p.m.
Według źródeł krajowych z połowy XX wieku, gdzie jest najpierw opisywany jako A. scherman, potem jako A. terrestris scherman, występuje licznie w południowej Polsce, przede wszystkim na Podkarpaciu i w Pieninach. Natomiast klucz do oznaczania ssaków Polski pod redakcją Zdzisława Pucka z 1984 roku podaje, że Arvicola terrestris scherman jest spotykany w Sudetach Zachodnich i Wschodnich oraz na południowym skraju Górnego Śląska i Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej.
W Polsce, na mocy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r., a następnie 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, osobniki tego gatunku znajdujące się poza terenem ogrodów, upraw ogrodniczych i szkółek leśnych są objęte częściową ochroną gatunkową.
Karczownik górski (Arvicola monticola) w odróżnieniu od karczownika (Arvicola amphibius) prowadzi ziemny a nie ziemno-wodny tryb życia. Znany jest z tego, że chętnie zasiedla oddalone od zbiorników wodnych pola i sady.
