Bawół afrykański (Syncerus caffer) – duży ssak roślinożerny należący do rodziny wołowatych (Bovidae), jedyny przedstawiciel rodzaju bawół (Syncerus) Hodgson, 1847.
Bawoły podgatunku leśnego są o połowę mniejsze. Afrykański bawół nie jest blisko spokrewniony z nieco większym azjatyckim wołem domowym. Jego pochodzenie wciąż pozostaje niejasne. Gatunek ten nie został nigdy udomowiony.
No
NocneNocny tryb życia – pojęcie określające zachowanie zwierząt, które śpią w ciągu dnia, zaś okresem ich największej aktywności jest noc. P...
Dz
DzienneRo
RoślinożerneFitofag, roślinożerca – organizm roślinożerny, odżywiający się roślinami lub częściami roślin. W ekosystemie roślinożercy stanowią pi...
Tr
TrawożerneLu
LudożerneFoliofag - fitofag wyspecjalizowany w zjadaniu liści. Ponieważ liście zawierają dużo ciężkostrawnej celulozy, a także stanowią relatywnie ...
Lą
LądoweKu
KursorycznePr
PrzedspołeczneZw
Zwierzęta pasące sięWypas – wyprowadzanie i pilnowanie grupy zwierząt na pastwiskach, co jest ściśle związane z gospodarką pasterską. W Beskidach wypasano najcze...
Ży
ŻyworodneŻyworodność, żyworództwo, wiwiparia – rodzaj reprodukcji polegający na tym, że komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych sami...
Po
PoligynandriaNi
NiebezpieczneSp
SpołeczneSt
StadneStado – grupa osobników tego samego, rzadziej różnych gatunków zwierząt, żyjąca na określonym terytorium, związana mniej lub bardziej zaaw...
Zw
Zwierzęta z hierarchią dominacjiHierarchia społeczna, hierarchia dominacyjna – społeczna przewaga pojedynczych osobników nad innymi, oparta na dominacji socjalna struktura grupy ...
Ni
Nie migrująceA
zacznij od...Ni
Niebezpieczne zwierzętaSierść bawołów ciemnieje z wiekiem. W końcu staje się ciemnobrązowa, prawie czarna. Osadzone na dużej głowie rogi są u podstawy bardzo masywne. Występują u obu płci, jednak wypustkę rogową posiadają tylko samice. Silne kończyny są zakończone dwoma palcami pokrytymi racicami. Ogon zakończony dużym chwostem sięga pęcin.
Wysokość w kłębie: 140-170 cmDługość ciała:270-350 cmRozpiętość rogów:około 1 mWaga:500-900 kg (typ stepowy, większy)Długość życia:do 20 lat
Występują od otwartej sawanny do gęsto porośniętych lasów tropikalnych. Zasięg występowania obejmuje takie państwa jak Sudan, Zambia, Zimbabwe, Namibia, Botswana, Mozambik, Południowa Afryka, Kenia i Tanzania.
Podczas pory suchej stada bawołów liczące nawet do 2000 osobników dzielą się na mniejsze grupy. Z powodu upałów często zażywają kąpieli błotnych, a potem ocierają się o korę drzew, żeby pozbyć się zaschniętej warstwy błota.
Bawół afrykański jest potężnym ssakiem, który ma niewielu naturalnych wrogów poza człowiekiem. Dorosłe bawoły potrafią skutecznie bronić się przed stadem lwów afrykańskich (Panthera leo). Lwy polują na bawoły regularnie, ale zwykle robią to stadnie zwalając z nóg samotne osobniki. Tylko duże samce lwów były znane z zabicia w pojedynkę dorosłego bawołu. Lampart plamisty (Panthera pardus) i krokuta cętkowana (Crocuta crocuta) są groźne tylko dla nowo narodzonych cieląt.
Jest zaliczany do "Wielkiej piątki Afryki", powszechnie uważany jest za bardzo niebezpieczne zwierzę, ponieważ przebija rogami i zabija kilku ludzi co roku. W Afryce uważa się, że bawoły zabijają więcej ludzi niż jakiekolwiek inne zwierzę, pomimo że hipopotamy nilowe i krokodyle nilowe mają więcej ofiar na koncie. Bawoły cieszą się złą sławą wśród myśliwych polujących na grubego zwierza jako bardzo niebezpieczne zwierzęta. Obserwowano jak ranne zwierzęta zasadzały się i ścigały atakując myśliwych.
Podstawowe stado bawołów afrykańskich składa się z dojrzałych samic i ich potomstwa. Starsze byki są odganiane ze stada i tworzą grupy kawalerów.
Żywią się różnymi gatunkami traw. Chętnie zjadają też bulwy. W lesie podgryzają liście, pąki i pędy. Potrzebują stałego dostępu do wody - dorosły osobnik potrzebuje dziennie 30 litrów wody, a w czasie suszy nawet 40. Żerują nocą i w chłodniejszych porach dnia.
W suchych rejonach cielęta rodzą się tuż przed porą deszczową. W czasie godów samce starają się być jak najwyżej w hierarchii stada, toteż często dochodzi między nimi do starć. Zazwyczaj kończy się na pogróżkach, lecz gdy dojdzie do walki, może zakończyć się ona poważnymi urazami. Ciąża trwa od 330 do 340 dni. Na świat przychodzi jedno, bardzo rzadko dwa młode ważące 35-50 kg. Cielę wypija dziennie do 5 litrów mleka. Pod opieką krowy zostaje do 2 lat. Potem samce odchodzą, a samice zostają w tym samym stadzie co matka. Byki osiągają dojrzałość płciową w wieku 4,5, a krowy 3 lat.
Dawniej populacja afrykańskiego bawołu była oszacowana na dziesięć milionów sztuk. Obecnie ich liczba wynosi około 900 tysięcy. Powodem spadku pogłowia bawołu afrykańskiego są polowania dla mięsa i sportu, konwersja ich siedlisk na ziemię uprawną i pastwiska dla zwierząt domowych, osuszanie i wprowadzenie obcych gatunków szkodników i chorób (księgosusz).
