Lasówka niebieska (Setophaga cerulea) – gatunek małego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Wędrowny: tereny lęgowe znajdują się we wschodniej Ameryce Północnej, zarówno Kanadzie, jak i USA (80% z nich leży w Appalachach), natomiast zimowiska – głównie na wschodnich stokach Andów. Są to niewielkie ptaki o zaokrąglonej sylwetce, osiągające 12 cm długości i zwykle poniżej 10 g masy. Żywią się bezkręgowcami. Lęgną się w lasach i podczas przelotów oraz żerowania także preferują tereny leśne. Jest to gatunek bliski zagrożenia wyginięciem o spadkowym trendzie liczebności.
Długość ciała wynosi około 12 cm, masa ciała – 8,4–10,3 g (n=27); u osobników na zimowiskach w Kolumbii – 8,86 ± 0,54 g (n=54). Lasówki niebieskie mają dość zaokrągloną sylwetkę i krótki ogon. Występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu. Wymiary szczegółowe podane w milimetrach (przedział lub średnia, ± błąd standardowy) przedstawiono w poniższej tabeli.
U samca w szacie godowej głowa i wierzch ciała mają intensywnie ciemnoniebieski (lazurowy) kolor i pokryte są czarnymi paskami. Pokrywy skrzydłowe większe i średnie mają szerokie białe końcówki, które tworzą dwa białe paski skrzydłowe. Wszystkie sterówki oprócz środkowej pary mają białe końcówki. Spód ciała biały; przez pierś przechodzi wąska niebieska przepaska; boki tułowia pokrywają czarne i niebieskie paski. Tęczówka ciemna, dziób czarniawy, nogi od szarych po czarniawe. Poza sezonem lęgowym samce cechują się podobnym upierzeniem, jedynie nieznacznie bardziej matowym, z białą brwią o zmiennej szerokości; przepaska na piersi często jest przerwana.
Samica w szacie godowej ma turkusową głowę i wierzch ciała z jasną żółtawą brwią i białymi paskami skrzydłowymi. Na ogonie mają nieco mniej bieli niż samce. Spód ciała białawy z żółtym nalotem na gardle i piersi. Boki tułowia pokrywają niewyraźne szarawe pasy. Poza sezonem lęgowym upierzenie samic jest bardziej zielone z wierzchu i żółtawe od spodu. W szacie spoczynkowej mogą one przypominać lasówki sosnowe (S. pinus), a odróżnić je można dzięki wyraźnej brwi i krótszemu ogonowi.
U osobników młodocianych głowa i wierzch ciała są brązowoszare. Pokrywają je delikatne ciemniejsze pasy. Brew jasnożółta. Gardło i spód ciała białawe; po bokach gardła, na piersi i po bokach tułowia widoczny żółtawy nalot. Na gardle i piersi znajdują się wąskie, słabo zaznaczone rdzawobrązowe półksiężyce. Dziób i nogi różowawe. Młode samce (1. zima) podobne są do samic, lecz wyróżnia je bardziej niebieskie upierzenie wierzchu ciała (szczególnie kupra), wyraźniejsze białe paskowanie płaszcza i jaśniejszy spód ciała. Młode samice (1. zima) wierzch ciała mają wyraźnie zieleńszy od dorosłych samic, spód natomiast – bardziej żółty. Młode osobniki podczas 1. lata podobne są do dorosłych danej płci; lotki, pokrywy I-rzędowe, skrzydełko i sterówki mają jednak zielonawe – nie niebieskie – krawędzie.
Dzięki swojemu niebieskiemu upierzeniu i zwyczajom lasówki niebieskie są dość trudne w obserwacji i badaniach. Wśród innych przedstawicieli Setophaga wyróżnia je zarówno żerowanie, jak i gniazdowanie dość wysoko w koronach drzew – tam na tle nieba i wśród listowia niełatwo je dostrzec. W porównaniu do innych lasówek odbywają też wędrówki wcześniej i w dalej położone obszary. Zainteresowanie lasówkami niebieskimi wzrosło około roku 2000 i na początku 1. dekady XXI wieku, zarówno pod kątem naukowym, jak i publikacji w masowo dostępnych źródłach. Relacje międzyosobnicze lasówek niebieskich są słabo poznane, badania wymaga też biologia tego gatunku i możliwości ochrony. W okresie lęgowym mogą być agresywne wobec siebie nawzajem – obserwowano samce atakujące się w koronach drzew, na wysokości około 20 m lub wyżej, następnie zwierające się w walce już na ziemi. Podobne potyczki mają miejsce również między samicami oraz parami. Obserwowano też, jak lasówki niebieskie były atakowane przez lasówki złotoskrzydłe i niebieskoskrzydłe.
Lasówki niebieskie podejmują długodystansowe wędrówki. Opuszczają tereny lęgowe od końca lipca, miejscami już na początku września. Na zimowiska docierają co najmniej na początku sierpnia. Zaczynają opuszczać je na początku marca. Na obszary gniazdowania docierają od połowy kwietnia do początku maja, zależnie od szerokości geograficznej. Trasę i przebieg wędrówek badano z użyciem nadajników; w latach 2016–2018 wyposażono w nie 30 samców lasówek niebieskich w Indianie, przy czym odzyskano 4 nadajniki. Przebyty dystans podczas wiosennych i jesiennych wędrówek nie różnił się znacząco, a przebyte trasy (n=8) wynosiły od 4274 do 6807 km. Lasówki zatrzymywały się na dłużej niż dwa dni 1–4 razy. Wędrówki trwały od 37 dni (5372 km, jeden ponad dwudniowy postój; wędrówka wiosenna) do 71 dni (4456 km, cztery ponad dwudniowe postoje; wędrówka jesienna). Choć przebyty dystans był podobny, to wiosenne wędrówki były krótsze: 37–41 dni (n=3) vs 44–71 dni jesienią (n=4).
Lasówki niebieskie żywią się niemal wyłącznie owadami i innymi bezkręgowcami. Na zimowiskach w Wenezueli obserwowano je podczas sprawdzania kwiatów. Prócz tego zimą zjadają bogate między innymi w tłuszcze wyrostki na nasionach tropikalnych, elajosomy. Do 2016 opublikowano cztery badania, w ramach których sprawdzano skład pożywienia lasówek niebieskich: jedno (2014) uwzględniało skład pokarmu piskląt, a trzy – dorosłych (1924, 1993 i 2006). W 2016 ukazała się praca opisująca zarówno skład diety piskląt, jak i zachowanie dorosłych podczas karmienia.
Pierwsza wzmianka o składzie pożywienia dotyczy 4 osobników odłowionych w 1912 w Alabamie, w których żołądkach wśród sztuk zdobyczy 42% stanowiły błonkoskrzydłe (Hymenoptera), 35% – motyle (Lepidoptera), a 23% – chrząszcze, w tym ryjkowce. W kolejnej publikacji przedstawiono wyniki badania zawartości żołądków wróblowych kilku gatunków, w tym 14 lasówek niebieskich, podczas inwazji brudnicy nieparki (Lymantria dispar) w 1986 w Wirginii Zachodniej. Część obszaru badań przeznaczono dla grupy kontrolnej, na pozostałym terenie użyto diflubenzuronu. Łącznie w maju i czerwcu 52% biomasy w żołądkach stanowiły pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera), 37% – motyle (głównie gąsienice), 7% – chrząszcze, a pozostałą część – niewielkie ilości błonkoskrzydłych, muchówek (Diptera), pluskwiaków (Hemiptera), pajęczaków (Araneae) i innych stawonogów. Po zastosowaniu pestycydu lasówki niebieskie jadły więcej, inaczej niż lasówki paskogłowe (Helmitheros vermivorum) i pirangi szkarłatne (Piranga olivacea), u których masa spożywanego pokarmu znacząco zmalała. Lasówki niebieskie w grupie kontrolnej spożywały blisko dwa razy więcej motyli niż pluskwiaków równoskrzydłych, natomiast te na opryskanym obszarze zjadały blisko trzy razy więcej pluskwiaków równoskrzydłych niż motyli. Po miesiącu znów w diecie dominowały motyle; stosunek masy spożytych motyli do pluskwiaków na obszarach kontrolnych był bliski 4,0, a na opryskanym obszarze – 1,41.
W diecie piskląt przeważają gąsienice; szczegółowe badania prowadzono w Indianie między 2011 a 2013 oraz w Ohio w 2009 i 2010. Na tle innych stawonogów gąsienice wyróżnia wysoka zawartość tłuszczu oraz bardzo dobra strawność. Około 4% masy ciała gąsienic stanowi oskórek, który w blisko 60% składa się z chityny. Ze względu na problemy z trawieniem tego związku stawonogi pokryte szkieletem zewnętrznym są mniej pożywne. W 2013 w Indianie gąsienice stanowiły 53% sztuk zdobyczy podczas całego sezonu lęgowego, a ich udział w diecie piskląt spadał – na początku sezonu, gdy najwięcej gniazd zawierało właśnie pisklęta, wynosił blisko 83%. Nieco ponad ⅓ gąsienic udało się zidentyfikować co do rodziny; przeważały garbatkowate (Notodontidae), sówkowate (Noctuidae) i miernikowcowate (Geometridae). Lasówki niebieskie wybierały dla potomstwa większą zdobycz, niż przeciętnie występowała w okolicy (około 15 mm vs 6 mm), a skupiały się szczególnie na gąsienicach motyli – ich odsetek w diecie młodych był 3,8 raza większy niż odsetek występowania gąsienic motyli wśród larw okolicznych stawonogów (pod względem liczbowym). Oprócz gąsienic pisklęta otrzymywały między innymi muchówki – zwłaszcza koziułkowate (Tipulidae) – dorosłe motyle i prostoskrzydłe (Orthoptera). Newell i inni (2014) podczas badań w Ohio rozpoznawali jedynie większą zdobycz. 69% sztuk zdobyczy stanowiły zielonawe larwy, prawdopodobnie gąsienice, 12% – ciemne larwy, 19% – uskrzydlone owady. Nie porównywali składu pokarmu piskląt do rozpowszechnienia poszczególnych typów zdobyczy w otoczeniu.
Żerują głównie wysoko w koronach drzew. Niekiedy pokarmu szukają na mniejszych wysokościach, szczególnie w trakcie wędrówek. Swoje zdobycze przeważnie zbierają z powierzchni liści czy innych części drzew. Łapią też owady w krótkich „wypadach”, podobnie jak na przykład muchołówki. Niekiedy zbierają bezkręgowce z danego miejsca podczas unoszenia się w locie tuż obok (ang. hover-gleaning).
Na zimowiskach zarówno pojedyncze osobniki, jak i pary dołączają do wielogatunkowych stad. Sugerowano, że na obszarach zimowania może to być najbardziej typowe zachowanie dla żerujących lasówek niebieskich. Spośród tych obserwowanych w Wenezueli ponad 90% przebywało w wielogatunkowym stadzie. Podczas liczeń transektowych w Ameryce Środkowej w latach 2004–2009 lasówki niebieskie w trakcie wiosennych migracji obserwowane były wyłącznie w wielogatunkowych stadach. Na zimowiskach zachowują swoje preferencje i żerują wysoko w koronach drzew; pod tym względem należą do jednej grupy ekologicznej między innymi z lasówkami rudogardłymi i pirangami pąsowymi (Piranga rubra).
Lasówki niebieskie gniazdują w południowo-wschodniej Kanadzie (południowo-wschodnie Ontario, skrajnie południowa część Quebecu) i dalej na południe we wschodniej części USA, aż po północną Alabamę i Wirginię. Ich tereny lęgowe nie obejmują nizin u wybrzeży Oceanu Atlantyckiego oraz Zatoki Meksykańskiej. Około 80% obszaru gniazdowania lasówek niebieskich położone jest w Appalachach. Szczególnie liczne są na wyżynie Cumberland i przyległych terenach. Najważniejsze miejsca gniazdowania znajdują się we wschodnim Tennessee, wschodnim Kentucky, w południowej i zachodniej Wirginii Zachodniej, w południowo-wschodnim Ohio oraz południowo-zachodniej Pensylwanii. Rozmieszczenie lasówek niebieskich jest nierównomierne; są rzadsze między innymi w Illinois, północnej Indianie, zachodnim Tennessee i zachodnim Kentucky. Ogółem występują w 35 stanach, w niektórych tylko na przelotach.
Wschodnia granica obszaru gniazdowania lasówek niebieskich przecina Wielkie Równiny, dokładniej wschodnią Dakotę Północną i Południową, Nebraskę, Kansas i Oklahomę. Północna granica biegnie przez Massachusetts, Quebec, Ontario, Michigan, Wisconsin i środkową Minnesotę. Południowa natomiast ciągnie się przez Arkansas, Missisipi, Tennessee, północną Alabamę, Georgię oraz Karolinę Południową.
W Kanadzie większość lasówek niebieskich gniazduje w Ontario. W południowo-zachodnim Quebecu populacja lęgowa jest nieliczna, a same stwierdzenia dość rzadkie. W Ontario populacja lęgowa skupia się głównie na dwóch obszarach: w lasach między dolną częścią jeziora Huron i jeziorem Ontario oraz w mieszczącym się bardziej na północy pasie lasów od południowo-wschodniego wybrzeża Georgian Bay na wschód po Frontenac Axis nieopodal wschodniego brzegu jeziora Ontario.
Lasówki niebieskie gniazdują w świetlistych lasach liściastych (rzadziej mieszanych) z dojrzałym drzewostanem i stosunkowo rzadkim podszytem. Często położone są one na terenach podmokłych lub wzdłuż rzek i strumieni. Lasówki chętniej wybierają siedliska zasobne w potencjalne miejsca gniazdowania. W północno-wschodniej części obszaru gniazdowania stosunkowo często lasówki niebieskie gniazdują w lasach wtórnych zajmujących dawne tereny rolnicze. W miejscach gniazdowania muszą znajdować się wysokie i duże drzewa; w Appalachach są to drzewa o średnicy (pierśnicy) co najmniej 40 cm. W Michigan na nizinach, gdzie gniazdują lasówki niebieskie, w drzewostanie dominują: klon srebrzysty (Acer saccharinum), jesiony (Fraxinus) i platan zachodni (Platanus occidentalis), a na wyżynach – buki (Fagus), klony (Acer), dęby (Quercus), orzech czarny (Juglans nigra) i robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia).
Minimalna powierzchnia lasu, w którym lasówki niebieskie gniazdują, to 700 ha w stanach położonych na Wschodnim Wybrzeżu i 1600 ha w Tennessee. W Ohio Breeding Bird Atlas zawarto informację, jakoby lasówki niebieskie miały w Ohio preferować połacie lasu o rozmiarze co najmniej 20–30 ha i unikały tych mniejszych niż 8–10 ha; nie wiadomo jednak, jak te dane zostały uzyskane. We wschodnim Ontario ptaki te zajmowały połacie lasu o powierzchni 10 ha, jednak to mało prawdopodobne, by takie izolowane tereny leśne umożliwiały utrzymanie się odpowiednio licznej populacji w Kanadzie ogółem. Brakuje badań dotyczących wymagań środowiskowych lasówek niebieskich w Kanadzie. Badania prowadzone w Indianie wykazały, że na 3 z 5 wyznaczonych obszarów terytoria wykazywały tendencję do przestrzennego „grupowania” się. Oznacza to, że do pewnego stopnia lasówki niebieskie mogą preferować siedliska o powierzchni wystarczająco dużej, by pomieścić kilka terytoriów, jednak ta hipoteza jest niewystarczająco potwierdzona. W Appalachach chętniej zajmują terytoria z nagłymi wyniesieniami lub obniżeniami terenu w postaci stromych skarp czy pagórków.
Ogółem sezon lęgowy trwa od końca kwietnia do lipca. Okres składania jaj przypada na maj i czerwiec. W Michigan, na północy obszaru gniazdowania, nieliczne osobniki przybywają pod koniec kwietnia. Zazwyczaj lasówki niebieskie na tereny lęgowe przylatują najwcześniej w pierwszym lub drugim tygodniu maja; najwięcej ich powraca do Michigan w połowie maja. We wschodnim Tennessee, bliżej południowej granicy obszaru gniazdowania, lasówki niebieskie pojawiają się od połowy kwietnia. Najwcześniej w tym stanie stwierdzono je 11 kwietnia, a zwykle przybywają jeszcze przed 20 kwietnia. Cały sezon lęgowy w Ontario trwa od 60 do 75 dni; w jednym z badań ze wschodniego Tennessee dwukrotnie było to 66 dni, w północno-zachodnim Arkansas 64 dni (od budowy pierwszego gniazda do opierzenia ostatniego pisklęcia).
Samce zwykle przybywają na tereny lęgowe przed samicami, często co najmniej tydzień przed nimi. Niedługo po pojawieniu się samic zaczynają formować się pary. Przez pierwsze kilka dni przyszli partnerzy żerują blisko siebie.
Gniazdo lasówki niebieskiej ma kształt podobny do płytkiej czarki. Budulec stanowią płatki kory, źdźbła traw i łodygi roślin zielnych, wyściółkę natomiast – sierść i delikatne korzonki. Czasami po zewnętrznej stronie gniazda są też umieszczane porosty. Zwykle buduje je tylko samica. Samiec może pomagać w początkowych etapach budowy, szczególnie przy zbieraniu motylich oprzędów i pajęczych nici. Do gniazda mogą zostać wplecione kotki dębów i orzeszników, co w literaturze odnotowano dopiero w 2012. Po wybraniu miejsca na gniazdo interakcje między samcem i samicą stają się rzadsze. Samica sama jest w stanie wybudować gniazdo w 5–6 dni (według innego źródła typowy czas to 4–7 dni), ogółem trwa to od 2 do 11 dni (n=62). Większość gniazd jest osłonięta od góry liśćmi drzewa. Osłonę może też stanowić porastające je pnącze, jak winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia).
Wymiary średnie (± błąd standardowy):
Gniazda z ostatniej serii były przeciętnie większe od tych, których wymiary podano w dotychczasowych badaniach. Według autorów może mieć to związek ze stabilnością gniazd – były umieszczone średnio o 10 m wyżej nad podłożem niż te z poprzedniego badania prowadzonego w Tennessee. Przez to narażone były na silniejsze podmuchy wiatru, a mocniejsza konstrukcja zapewniała im większą stabilność. Gniazdo lasówek niebieskich umieszczone jest od 4 do 36 m nad podłożem na gałęzi drzewa. Średnie wysokości gniazda nad podłożem, wysokość samych drzew oraz inne informacje o gniazdowaniu w poszczególnych rejonach kraju przedstawia poniższa tabela.
W Appalachach lasówki niebieskie najchętniej do założenia gniazda wybierają dęby białe, magnolie drzewiaste (Magnolia acuminata) i klony cukrowe. Starają się unikać dębów z podrodzaju Erythrobalanus (ang. red oaks – „czerwone dęby”) oraz klonów czerwonych (A. rubrum).
W zniesieniu znajduje się od 2 do 5 jaj, przeważnie 3 lub 4. Średnia wielkość zniesienia badana w różnych miejscach wynosiła: Ontario – 3,8 (n=6), wschodnie Tennessee: 3,7 (n=13). Badanie jaj lasówek niebieskich jest utrudnione ze względu na znaczne wysokości, na jakich mogą znajdować się gniazda.
Wymiary średnie dla 50 jaj: 17 na 13 mm; dla 77 jaj z 20 zniesień (zbiory Western Foundation for Vertebrate Zoology): długość – 16,68 mm (z zakresu 15,28–18,93 mm), szerokość – 12,78 mm (z zakresu 11,89–13,59 mm). Skorupa jest brudnobiała, ma barwę nieco szarawą, kremową, czasami zielonawą. Pokrywają ją różnej wielkości plamy w czerwonawych odcieniach brązu, między którymi znajdują się mniejsze płowobrązowe kropki.
Wysiadywanie u lasówek niebieskich zazwyczaj trwa najczęściej 11–12 dni, ogółem od 9 do 15 dni. Wysiaduje tylko samica. Podczas łagodnej pogody (bez opadów deszczu, najwyżej lekkie podmuchy wiatru) spędza na gnieździe blisko 30 minut, następnie opuszcza je i przez 5–10 minut szuka pożywienia, by znów wrócić do wysiadywania. Taki rytm utrzymuje podczas całego okresu inkubacji. Wyniki innego badania wskazują, że na początkowych etapach inkubacji przeciętnie mniej czasu spędza na gnieździe – niecałe 40 min/h 1. i 2. dnia oraz niecałe 50 min/h 3. i 4. dnia vs powyżej 50 min/h od 5. dnia wzwyż. Sporadycznie otrzymuje pokarm od samca. W badaniu prowadzonym we wschodnim Tennessee obserwowano samca karmiącego samicę przynajmniej raz przy 7% spośród monitorowanych gniazd (n=183). To znacząco mniejszy odsetek niż w badaniu Barg i innych (2006), dotyczącym populacji we wschodnim Ontario, podczas którego zaobserwowano karmienie wysiadujących partnerek przez 35% samców. Być może przyczyną tej różnicy jest cieplejszy klimat, dzięki któremu samice – inaczej niż w Ontario – mogą pozwolić sobie na częstsze opuszczanie gniazda, a do tego większa jest dostępność zdobyczy. Oprócz wysiadywania samica lasówki niebieskiej zajmuje się również utrzymaniem gniazda w dobrym stanie – usuwa stawonogi na nie wchodzące, uzupełnia materiał gniazdowy i poprawiania konstrukcję gniazda. Wysiadująca samica porozumiewa się z samcem głosami kontaktowymi w odpowiedzi na jego pieśń.
Buehler i inni (2008) prowadzili wieloletnie badania terenowe nad lęgami lasówek niebieskich w kilku stanach. Ustalano dzienne prawdopodobieństwo przeżycia lęgów (DSR), sukces lęgowy oraz produkcję młodych (liczbę podlotów przypadającą na gniazdo z sukcesem), a na podstawie tych danych szacowano plenność. Informacji tych użyto między innymi do utworzenia modelu spadkowego trendu liczebności populacji. Uproszczone wyniki dotyczące sukcesu lęgowego przedstawia poniższa tabela.
Poniżej przedstawiono wyniki z pomniejszych, nieskoordynowanych badań.
Tryb życia i biologia rozrodu u lasówek niebieskich czynią potencjalne skutki różnych zagrożeń dotkliwszymi dla populacji, niż by to miało miejsce u innych wróblowych. Plenność jest u nich dość niska jak na ptaka wróblowego. Wielkość lęgu, na który zwykle składają się 3 lub 4 jaja, jest stosunkowo mała, ponadto wyprowadzają jeden lęg w roku (kolejne to wyłącznie lęgi zastępcze). Inne wróblowe mogą wyprowadzać dwa, a przy wyjątkowo sprzyjających warunkach nawet trzy lęgi w roku. Ponadto przeciętna długość trasy wędrówek lasówek niebieskich jest jedną z najwyższych wśród wróblowych, co wystawia je na dodatkowe zagrożenia. Niską plenność musiałaby rekompensować wysoka przeżywalność.
Zarówno dla populacji lasówek niebieskich z Kanady, jak i tej z USA głównym zagrożeniem jest przekształcanie lub utrata środowiska ich życia, również na zimowiskach. Oprócz samej utraty dogodnych siedlisk problem stanowi ich fragmentacja oraz zniszczenie pierwotnej struktury lasu. W Kanadzie większość populacji zamieszkuje Ontario, gdzie pod koniec 2. dekady XXI wieku żyła nieco ponad ⅓ mieszkańców kraju. Realizacja inwestycji mieszkaniowych, handlowych lub przemysłowych jest drugą najpowszechniejszą przyczyną wylesiania w tamtych rejonach; pierwszą jest rozwój rolnictwa. Współcześnie nie jest to już zagrożenie na dużą skalę, ponieważ wiele połaci lasu, w których żyją lasówki niebieskie, znajduje się na obszarach chronionych.
Na zimowiskach również postępuje utrata środowiska życia lasówek niebieskich, w tym na rzecz pastwisk lub upraw bananowców. Tradycyjne plantacje kawy są dogodnymi miejscami zimowania nie tylko dla lasówek niebieskich, jak i innych wędrownych wróblowych. Plantacje z różnych krajów łączy kilka cech: ponad 40% ich powierzchni jest zacienione (przy czym zacienione miejsca zajmuje roślinność o różnej wysokości), występują tam drzewa co najmniej 10 gatunków i obecne są epifity. W 2010 oceniono, że w przyszłości kolejnym zagrożeniem może stać się wówczas już postępujące przekształcanie tradycyjnych plantacji na te prowadzone bardziej intensywnie i przy dużej ekspozycji na promienie słoneczne. Dotychczasowe działania ochronne na zimowiskach były albo rzadkie, albo w ogóle ich nie prowadzono.
IUCN uznaje lasówkę niebieską za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened) od 2019 (stan w 2021). Wcześniej, w latach 2004–2018 była uznawana za gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable), a przed 2004 za gatunek najmniejszej troski. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy.
Dawniej lasówki niebieskie były jednymi z najpospolitszych przedstawicieli rodziny w dolinach rzek Ohio i Mississippi. Pod koniec pierwszej dekady XX wieku dostrzeżono już spadek liczebności populacji tego gatunku. Zainteresowania jego losem – nie tylko wśród naukowców – szczególnie wzrosło po 2000, kiedy Hamel opublikował przegląd dotychczasowej wiedzy o lasówce niebieskiej i ocenę stanu jej populacji. W 2001 ustanowiono grupę roboczą, Cerulean Warbler Technical Group, której głównym celem było wypracowanie standardów gospodarowania środowiskiem na terenach lęgowych i zimowych.
Pod koniec 2021 roku najnowszym amerykańskim programem ochrony gatunku był ten przyjęty w czerwcu 2007 (Cerulean Warbler Conservation Action Plan), natomiast kanadyjskim – opublikowany w październiku 2020 (Recovery Strategy for the Cerulean Warbler (Setophaga cerulea) in Canada).
Według szacunków Partners in Flight w 2020 populacja lasówki niebieskiej składała się z około 530 tysięcy dorosłych osobników. W 2010 liczebność kanadyjskiej populacji szacowano najwyżej na niecałe 1,1 tysiąca osobników (od 433 do 453 par). W 2018 nowe dane Ontario Natural Heritage Information Centre mówiły o około 327 terytorialnych samcach w samym Ontario; ponieważ część z nich może nie mieć partnerki, to wartość ta nie musi odpowiadać 327 parom lęgowym.
W 2006 według szacunków FWS liczebność populacji lasówki niebieskiej mogłaby wynosić około 400 tysięcy osobników. Szacunki oparto o dane z Breeding Bird Survey, które wskazywały na przeciętny roczny spadek liczebności na poziomie 3% począwszy od 1966, aż do liczebności rzędu 560 tysięcy w 1995. W 2008 oceniono, że w żadnym z dotychczas badanych miejsc tamtejsza liczebność populacji lasówek niebieskich nie mogła się utrzymać na zbliżonym poziomie. Byłoby to możliwe jedynie w Ontario oraz w Cumberlands Mountains (Tennessee), o ile szacunkowa roczna przeżywalność byłaby nieco zaniżona (o co najmniej 5%), a plenność utrzymywałaby się na dobrym poziomie.
