Zebra kwagga

O zachowaniu kwaggi na wolności wiadomo niewiele. Czasami nie jest w ogóle jasne, o jakim właściwie gatunku zebry mówią dawne doniesienia. Jedyne źródło jednoznacznie opisujące zebrę kwaggę w Wolnym Państwie pochodzi od angielskiego inżyniera wojskowego i myśliwego majora Williama Cornwallisa Harrisa. W 1840 pisze on, że zasięg geograficzny kwaggi nie wydaje się rozciągać na północ od rzeki Vaal. Zwierzę określa jako w przeszłości bardzo pospolite na obszarze kolonii, ale zanikłe przed nadejściem cywilizacji. W czasie pisania tego tekstu występowało już w bardzo ograniczonej liczbie i jedynie na obrzeżach. Zauważa, że jednak na „dusznych równinach rządzonych przez dzikie bestie”, jak to określa, występuje w niekończących się stadach i choć nie miesza się nigdy z jej elegantszymi pobratymcami, niezmiennie spotyka się ją z gnu i strusiem, do którego to ptaka ujawnia największą predylekcję. Harris pisze dalej, jak kwagga powoli przemieszcza się na horyzoncie, wydając z siebie przenikliwe, szczekliwe rżenie, od którego wzięła swój początek jej nazwa. Długie sznury kwagg przypominały mu wczesnych podróżników z rywalizujących ze sobą karawan. Opisuje szeregi liczące wiele setek osobników, regularnie widywane podczas swych migracji z bardziej suchych i opuszczonych równin, ich osamotnionej siedziby, w poszukiwaniu bardziej bujnych pastwisk podczas miesięcy letnich, różnych roślin zielnych tworzących zielony dywan swymi liśćmi kwieciem

Odnotowywano zebry kwaggi gromadzące się w stada liczące od 30 do 50 osobników i czasami podróżujące razem gęsiego. Mogły występować sympatrycznie z zebrą damarską pomiędzy rzekami Vaal i Oranje. Pogląd ten podlega dyspucie, nie ma dowodów na krzyżowanie się. Niewielką część swego zasięgu występowania zebra kwagga mogła również dzielić z zebrą namibską.

Kwaggi określano jako żywotne i wysoce nerwowe, zwłaszcza ogiery. W latach 1830 wykorzystywano je jako zwierzęta pociągowe w Londynie. Samce prawdopodobnie kastrowano, by złagodzić ich swawolną naturę. Lokalni farmerzy wykorzystywali zebry kwaggi do ochrony ich trzody, jako że skłonne były do atakowania intruzów. Z drugiej strony kwaggi trzymane w europejskich ogrodach zoologicznych uznawano za bardziej potulne i posłuszne od zebry damarskiej. Jeden z osobników żył w niewoli 21 lat i 4 miesiące, padł w 1872.

Ponieważ praktyczna funkcja pasów zebr nie została ustalona, brak ich na tylnej części ciała kwaggi pozostaje niejasny. Ogólnie proponowano takie funkcje pasów zebr, jak zmylenie drapieżników (pasy ukrywające poszczególne osobniki w stadzie) i muchówek (mniej przyciąganych przez pasiaste obiekty), jak też różne funkcje społeczne. Odmienności w pasach tylnej części ciała mogły wspomagać rozpoznawanie się osobników danego gatunku podczas ucieczki wielogatunkowego stada – osobniki jednego podgatunku trzymałyby się razem. Wskazywano też, że zebry rozwinęły pasy dla termoregulacji, by się schłodzić. Kwagga straciłaby je więc dlatego, że żyła w chłodniejszym klimacie. Problem z takim wyjaśnieniem polega jednak na tym, że zebra górska żyje w podobnym środowisku i pokrywają ją grube pasy. Badanie z 2014 silnie wsparło hipotezę muchówek, a kwagga wydawała się zamieszkiwać tereny o mniejszej ich aktywności niż inne zebry.